Sevgili gençler ve aklı genç kalanlar,
7 Nisan 2001 tarihinde yayımlanan ve 2001 de yürürlüğe giren ünlü BES yasası 10 Ağustos 2016 tarihinde bazı maddeleri itibariyle değişikliğe uğradı.
Bu yasa değişikliği dün Cumhurbaşkanı onayına sunuldu ve sanırım 10 gün içinde onaylanıp yasalaşacak. Bu yasanın yürürlük tarihi ise 1 Ocak 2017 olarak belirlenmiş.
Öncelikle hayırlı olmasını dilerim, bu yasa ile belirlenen ve değiştirilen hususların bir özetini aşağıda maddeler halinde sunacağım ve peşinden de kişiler, kurumlar ve sektör için yorumumu yazının sonuna ekleyeceğim.
 |
| Karayipler'den '' öğlen sıcağında dinlenen iki bisiklet '' |
Finans bilgisi kendi alanı ile sınırlı bu olan bu kişiler gazeteci, sigorta sektöründe yöneticileri, meslek örgütlerinde yönetimde olanlar ile sermaye piyasalarında portföy yöneticisi, SGK konusunda danışmanlık yapan kişilerden olduğunu olduğunu göreceğiz ve her zamanki gibi ''insan ve bilgi kalitesi ne kadar düştü'' demek durumda kalacağız.
Öncelikle tüm yorum yapacaklara bir sözüm var, yorumlarınızı ''bir kişilerin emeklilerine iyi gelecek mi bu değişiklikler'' ve ''Türk ekonomisine destek yaratacak mı bu değişiklikler'' diye bakmaya başlamanızı öneririm. Paranoyak tavırlar ile '' bunun arkasında ne var '' diye hesap kitap ve yorum yapacağınız gidin tedavi olun bu yaz günü.
Yani acayip biçimde pozitif, yapıcı ve mütevazı bir tavıra ihtiyacı var ( ben yoruldum ve sıkıldım galiba )
BES kanunu değişiklikleri ile ilgili yönetmelik, tebliğ ve genelgelerin ise yılbaşına kadar yayımlanması ile aşağıda başlığını yazdığım konularda uygulama detaylarını öğrenmiş bulunacağız.
BES kanun değişiklikleri;
1- Kanun 45 yaş altındaki herkesin otomatik olarak BES yaptırmasını öngörüyor. Bu öngörüde işveren katkısı bulunmuyor, kişinin brüt maaşının %3'ü kadarını işverenin maaş öderken kesip BES'e aktarması öngörülmekte.
2-Brüt kazancın %3'ü olan bu kesinti tutarı Bakanlar Kurulu kararı ile %1'e kadar düşürülebilir veya %6 ya kadar artırılabilir veya maktu bir tutar olarak belirlenebilir denilmekte.
3-İşveren bu kesintiyi en geç maaş ödemesinin sonrasındaki ilk iş günü kişinin adına BES fonlarına aktaracak ve eğer bu aktarım gecikir ise oluşacak zararı ve cezayı emeklilik şirketi karşılayacak şeklinde ifade edilmekte.
4-Çalışanlar işverene ''daha fazla kesinti yap'' diyebilecek bu hakka sahipler veya işveren kendisi de arzu ederse ek ödeme yapabilecek. Kişinin yaptığı ödemeler %25 Devlet katkısı almaya devam edecek ve buradaki Devlet katkısı uygulaması aynı limitler ile devam edecek.
5-İlk defa BES yaptıranların Cayma hakkı var. Bu hak 60 gün ile sınırlı ama bu süre içinde kazandıracak fon şartı getirildiği için mecburen çok azda olsa her gün kazanç sağlayan likit fonda cayma süresini geçirme durumu ortaya çıkacak.
6-Çalışan eğer iş verenini değiştirse fonları ve süresi de yeni işverenin sistemine aktarılacak ve buradan yola çıkarak, aktarım için ilk yapıldığında uygulanmakta olan 2 yıl ve sonraki yıllarda uygulanan 1 yıl aktarım süre kısıtlamaları da sistemde kalkmış olacak. ( Aktarım kısıtlamaları kalkıyor )
7- Süpriz..... Devletimiz BES yaptıranlara hediye vermeye karar verdi, iki tane hediyemiz var, birincisi: Otomatik katılım ile sisteme katılanlara ek 1000 TL Devlet katkısı ödenecek ve sistemde kalmaya devam ederse bu ek ödeme ve getirisini emekli olunca hak edilecek. Ayrıca ikinci hediye ise; kişi BES'de 10 yıl ve 56 yaşını tamamlayıp emeklilik hakkını elde ettiğinde eğer emekli olduktan sonra 10 yıllık gelir sigortası anlaşması yaparak maaşa geçerse bu kişilere de emekli olduklarındaki toplam birimlerinin %5'i kadar ek Devlet ödemesi yapılacak. ( bunu vergi kesintisinin iadesi olarak yorumlamayın bu rakam onun çok daha fazlası çünkü tüm birikim üzerinden )
8- Dikkat BES'de Devlet katkısının ödenmesi ile ilgili veri seti EGM tarafından başka kurumlar ile paylaşılabilecek ve bu durum kişisel bilgilerin gizliliği kanununa ters bir durum yaratmayacak. ( nedenini anlamadık ama Devletimizin bir bildiği vardır herhalde )
9- Evet yeni fonlar kurulacak, bu fonların tipleri, yönetim modelleri ve kısıtlamalarına yönetmelik ile karar verilecek. Otomatik katılım ile alınacak fonlarda ve bu kapsamdaki planlarda '' Fon Yönetim Ücreti'' dışında bir kesinti yapılamayacak yani demem o ki plan kapsamındaki giriş aidatı ve yönetim gideri kesintisi ve bunlara bağlı sistemler kaldırılmıştır.
10- Tüm ara verme, ayrılma, aktarım ve emekli olma koşulları artık bundan sonra kanunla değil, müsteşarlık tarafından yönetmelikle değiştirilebilecek. ( vay vay vay :) )
 |
| Fazla çalıştırırsanız kas yapar ona göre |
BES fonları büyüyecek, Devlet bu işten sonuçta rahat borçlanma yolu ile fayda sağlayacak.
Bu güne kadar BES yaptırmamış kişiler de BES yaptırarak birikim yapabilecek ve mecburen gelecekte yetmeyecek SGK emeklilik maaşlarının yanında ek bir gelir ve tasarrufa kavuşacaklar.
Bazı kişilerin söyleyecekleri gibi BES hiç bir zaman SGK'nın yerine geçmeyecek.
Emeklilik ve hayat şirketlerinin durumuna gelince, yüksek miktarda satış yapanlar ki bunların sayısı 19 emeklilik şirketinde 5 tanedir.
Bu kurumların karlılıkları devam edecek BES konusundan fakat bunun dışındakiler ve sektör liderlerinin tümü karlılıklarını korumak ve artırmak için Hayat sigortacılığı alanına yüklenecekler ( zaten 3 yıldır bunu yapmaya çalışıyorlar ).
İşte bu noktada ilk uyarımı yapmak isterim, hayat sigortası ürünlerini satarken eski yaraların depreşmemesi ve eski anlayışın geri gelmemesi gerekiyor.
Bunun için sigortacı dostlara, hayat sigortası ürününü pazarlayacak ve satacak kişilere tavsiyem;
1- İhtiyaç yaratarak satış yapın insanları gaza getirmek ve gerçek dışı hayaller ile kandırma yolunu seçmeyin, unutmayın bu tip satışı bir defa yaparsınız sonra müşteriyi sektör olarak kaybedersiniz.
2-Satış sırasında yapılacak kesintiler ve hayat birikimleri konusunda yapılacak tahminlerde şeffat ve hesap verebilir olun. Mantıklı olun finans bilginiz yeterli değilse bu satış işine girmeyin.
3- Bu sektörde her türlü satış kanalında yamyam satıcı, uyanık-bıçkın satıcı, titan zinciri kuran satıcı, ağzı sıkı laf yapan ama teknik bilgisi olmayan satıcı, yan iş olarak sigorta ürünü satmaya ve ekip oluşturmaya kalkan satıcı, borsa spekülatörü gibi davranan satıcı vb satıcı modellerinden ve bu tip pazarlama stratejilerinden velhasılı ''kerameti kendinden menkul'' denilen satış sistemlerini artık tercih etmeyiniz, şirketinizde ve acentelerin bünyesinde bu tip insanları bulundurmayınız.
Profesyonel sigortacılık, müşterisini tanıyan ve onun tüm sigorta ihtiyacını bilen, müşterisinin risklerini analiz edebilen satıcı gerektiriyor günümüzde ve pazarlama kavramlarını asla asla bilgisiz ve görgüsüz yamyamlara bırakmayınız.
BES konusunda otomatik katılım ile birlikte müşteriye sunulacak hizmetlerin operasyon kısımlarında çok büyük artış olacak, katılım nasıl ve hangi adımla olacak?, katılanlar ödemelerini nasıl takip edecekler?, katılanlar ayrılırsa işveren bunu nasıl takip edecek?, bu yeni müşteri tipine hangi planlar ve fonlar ile cevap verilecek? gibi konuları sanırım yıl başına kadarki süreç de belli olacak ve öğreneceğiz.
Şimdiki stratejiniz, yeni fonları ve planları hazırlamak, yeni satış kanalı stratejisini kurmak ve tüm dağıtım kanallarını buna hazırlamak ile operasyon sistemi ve buna entegre edilmiş çağrı merkezi hizmetini yeniden yapılandırmak olmalı.
Satış stratejinizi hazırlarken kurumsal satış kavramının içinde bireysel satış yolunu açacak inovatif yaklaşımlara ihtiyacınız olacak hepinize bol şans ve kısmetiniz açık kazancınız bol olsun.
BES değişimlerine olumlu baktığımı ama şirketlerinin ciddi maliyet kontrolü ve ürün satış stratejilerini değiştirmeye ihtiyaç olduğunu hatırlatmakta fayda var.
BES fonlarının performansları, fon performanslarının yorumlanması konusunda veya şimdi hangi fona yatırım yapalım ile yatırım riskleri konusunda her zaman buralardayız, biliyorsunuz, saygı ve sevgilerimi sundum.
Erman Dinçel
17 Ağustos 2016, İstanbul
