Önce hep beraber bir aynaya bakalım, yani eleştirilerimiz geliyor, maalesef:(
Bahar rehavetimi bu acaba diye düşünüyor insan, Devletin BES'de yapacağı Ocak, Şubat ve artık Mart ödemeleri için kanunda geçen %25 Devlet teşviği ne zaman ödenecek?
Biran önce ödense iyi olacak, bu ilk ödemelerin yapılması önemli, zaman geciktikçe bazılarının çenesinin düğmesi yokki basınca kapansın demeye başlıyorsun. Ödemeler artık yapılsın insanlara da, biz BES satanlara da bu soruya cevap vermekten bıtkınlık geldi.
Kanun değişiklikleri, 29 Haziran 2012'de yapıldı, ilgili yönetmelik 9 Kasım 2012 yayımlandı, neden zamanında teknik hazırlıklara başlanıp Şubat ayı içinde olay tamamlanmadı? Cevap, EGM'de yatıyor,
EGM'nin de ortakları Hazine ve Emeklilik şirketleri, o zaman neden zamanında projeyi başlatmadılar? Kurumsal davranmada ve insiyatif almada sanırım problem var.
Enson alınan habere göre mutabakat tamamlanmış ve ödeme listeleri Hazinenin onayını beklenip ödenecekmiş. Bu arada hepimiz Devletin %25 ödemesinin yatırılacağı fonların kurulmasının kararının Şubat ayında alındığını, bu sebeple de gecikme yaşandığını, şuanda hala bazı Emeklilik Şirketlerinin bu fonların kuruluşunu bitirmeye çalıştığını biliyoruz, ayrıca 'Standart Fon' denilen fonlar ile ilgili mevzuatında Mart ayı içinde yayımlandığını hatırlatmakta fayda var. Yani Emeklilik şirketleri zamanında davranamıyor, çünkü zamanında mevzuat yetişmemiş durumda. EGM aktarım projesine zamanında başlayamamış çünkü aktarım mevzuatı da geç çıkarılmış durumda.
Ya sabır, aynı sabır geçen yıllarda alınan stopajların iadesinde de yaşanıyor, hala ödeme alamayanlar çoğunlukta, anladık burası Türkiye son dakikada Maliye Bakanı 'ödeyin kardeşim' demedikçe ödemeyecekler.
Dikkat ettiniz mi? Her iki durumda da insiyatif kullanma ilgili Bakana bırakılıyor ve bekleniyor.
Halbuki ödemeleri yapılsa insanlara bir güven gelecek, BES'e girişler daha da hızlanacak.
Her ay ortalama 100 bin kişinin BES'e dahil olduğunu görüyoruz, şirketlerin azalan kesintiler yüzünden varlıklarını, kârlılıklarını koruyabilmeleri için satışların artarak sürmesi gerekiyor, bunun için emeklilik şirketleri ciddi biçimde istihdam yaratma çabası içindeler. Bu süreçte de e-beas sınavına girmeden lisans almadan satış yapılamıyor ve yeni kadrolar açılıyor, sınava girmek için çaba harcanıyor ve şirketler ciddi para da harcıyorlar.
Sınava çalışanlarını sokmak, lisans aldırmak isteyen emeklilik şirketleri EGM'den sınav günü alamıyorlar, sınav günü alabilmek içinde illaki birisini araya koymak, istenilen tarihe sınav açtırmak falan gibi yine kurumsal olmayan yöntemlere başvuruluyor. Tüm bunların yanında bu sınavın sorularıda da problemler var, hala eski mevzuat soruları ve güncel olmayan mevzuat soruları, soru hazırlama ve sorma problemleri, soruların yazılışındaki hatalar da devam ediyor.
Lütfen kusuruma bakmayın bu yazıda çok ağladım galiba.....
Buraya kadar yazdıklarımızın büyük çoğunluğu teknik sorunlar farkındayım bu sebeple daha fazla uzatmayacağım, merak etmeyin biz asıl işimize BES konusunda bu kadar yoğun talep yaşanırken
yeni BES yaptıranlara yaptıracaklara önerilerimizi dile getirelim de bir işe yarasın bu çabamız.
Hadi BES'e devam :))Bahar geldi gül açıldı, ruhuma neş'e saçıldı, mavi gözlü sarışın kız, gel gidelim adaya biz;
Neden BES yaptıralım?
Çünkü %25 Devlet katkı yapıyor,
.......diye başlayan sorunun cevabında bir kaç faydayı ve yapılması gerekenleri de biz ekleyelim ve açıklayalım;
1-Yatıracağınız katkı payları ile Devletin borçlanmasını rahatlattığınız gibi, dış borcu iç borç ile değişimine de katkıda bulunacaksınız.( Önümüzdeki 5-10 yılda 30-50 Milyar Dolar kadar )
2-Emekliliğiniz için birikim yapmanızın gerektiğini anlamış olduğunuzu düşünerek, bir birikyapacaksınız ki bu birikim sizin emeklilik tasarrufunuz olacağı gibi ülkemizin tasarruf yapma oranın
ı da artıracaksınız. ( Yurtiçi tasarruflar artar )
3-İşte bu madde önemli, emeklilikte taban aylığı uygulaması geçen yıl kadırıldı, gelecekte emekli maaşlar şimdiki gibi 800 TL ile 2500 TL arasında olamayacak ve daha düşecek hatta 300TL ile 1500 TL aralığına inecek şimdiden bu dönem için hazırlık yapmalısınız. Devletin bu kadar teşvik vermesinin altında yatan nedenlerden birisi de budur. ( Tamamlayıcı emeklilik uygulaması)
4-Gençler için yazıyorum, SGK dan emeklilik yaşınız 58-65 olan kişiler, emekli olabilme şartlarından YAŞ şartını tamamlamanız için, yani SÜRE ve GÜN'ünüzü tamamlayınca 65 yaşına kadar çalışmadan beklediğiniz SGK'dan emekli olamadığınız günlerde BES birikimleriniz size bakacaktır bu konuya da mutlaka dikkat edin.
5-BES yaptıranlar, sizin paranızın ve Devletin katkısı olan %25'de fonlarda kazanç da elde edecek bunu unutmayın.
6-BES de olduğunuz müddetçe hem fonlar hemde siz yıllar boyunca hiç vergi beyan etmez ve ödemezsiniz, bu vergisizliğin getireceği nemalanma hızı ile toplam birikimlerinin içinde kazançlar sistemde kaldıkça daha ağır basacaktır unutmayın.
7-Hayatın kolay olmayan dönemlerinden emeklilik dönemi için birikim yapıyorsunuz ama bu sürede çok paraya sıkışırsanız, işsiz kalırsanız, ekonomik kriz veya iflas gibi nedenlerle veya başka nedenlerle acil nakit ihtiyacınız içinde bu birikimlerinizi kimseye muhtaç olmadan kullanabilirsiniz, unutmayınız.
8-BES'e yeni başlayanlar ve BES'de bulunanlar lütfen yatırım aracı olarak Likit Fon ALMAYINIZ, Likit fon bireysel emeklilik de risk yönetimi yani zor zamanlar içindir. Bilinçli davranarak gelişecek ve büyüyecek Türkiyede lütfen enaz ESNEK fon alınız veya borsayı bir nebze olsun izleyebiliyorsanız borsanın iyi olacağını düşündüğünüz dönemlerde HİSSE FON'a geçiniz.
Likit Fon emeklilik yaklaştığında veya bir kriz anında kullanabileceğiniz fondur, esnek fonu seçerek zaten siz kriz anına da hazırlıklı oluyorsunuz unutmayınız.
ŞİMDİ lütfen BES birikimleriniz hangi fonda kontrol ediniz ve hemen hiç durmadan ESNEK fona geçiş yapınız.
Bu konuda BES Aracınızı veya şirketinizi arayıp yardım isteyiniz, BES aracınız size fonları anlatamıyorsa selamımımı söyleyiniz ( kötü anlamda tabiki ). Hala fonları anlatmadan BES satanlara da lafım var ' Allah sizin de cezanızı verecek' merak etmeyin.
9-E-devlet'i veya Takasbank'ı kullanarak hesaplarınıza ulaşmayı veya emeklilik şirketinizin internet sitesini kullanmayı öğreniniz, Takasbank'da hesaplarınızdaki birikiminizi, Devletin yatırdığı %25'in durumunu arada kontrol ediniz. Takasbank'ın sisteminin mobil yani cep versiyonu da var, e-devlet üzerinden de Takasbank hesaplarınız görünüyor arada kontrol etmeyi unutmayınız.
10-Lütfen Yarına Övgü'deki ( BlogSpot, Facebook ve Twitter ) eski yazıları okuyarak nasıl birikim yapmanız gerektiğini, birikiminizin emeklilik de ne olacağını, bunun tahmin edilmesini, emeklilik imkanlarının neler olduğunu tekrar hatırlayınız ve öğreniniz.
11-Emeklilik de tek ihtiyacınızın para olmadığını, sağlık ve yalnızlık, çalışma ve hobiler, yaşlılık ve problemleri, emeklilik de sosyal faaliyetler hakkında yani emekliliğinizi tam olarak planlamak ''Emekliliği Planlamak'' kavramını önceki blog yazılardan okuyunuz.
12-2012 yılında Esnek fonlar %20-25 aralığında, Hisse fonlar %30-%45 aralığında kazandırdı, bunun farkında olunuz ve fon performanslarını, piyasasını arada sırada ( ayda 1 kez ) takip ediniz.
FonMetre, FonMarket ve FonBul internet sitelerinden ve emeklilik şirketlerinin internet sitelerinden fonlarınızın performanslarını diğer şirketlerin fon performanslarını da takip ediniz.
Ezbere değil bilinçli tüketici olma yönünde pozitif çaba göstermenizi dilerim.
13-BES'de para biriktirmenin en az 10 yıl olduğunu biliniz mümkünde sürekli ve daha uzun süreli ve imkanlar doğrultusunda 56 yaşına kadar birikim yapınız, unutmayınız BES'de 10. yıldayız ve ilk 10 yılda Esnek Fonlar %500 ve üzerinde kazandırdılar.
Bu fırsatı ve daha fazlasını önümüzdeki 15 yılda da sergileyecek olan fonlar ile önümüzdeki yıllarda daha da büyümeye-gelişmeye devam edecek, ekonomimizin fırsatlar sunmaya devam edecek. Bu ekonomik ortamı ve potansiyel fırsatlarını kaçırırsanız gerçekten ' treni kaçırmış ' olacağınızı unutmayınız. Yaşlanınca kaçan balık daha da büyük gelecek unutmayınız. Krizden korkmayınız çünkü Esnek fondasınız veya 2 gün içinde Likit Fona birikiminizi aktarırsınız, korkunun ecele faydası yok, birikim yapmaya devam ediniz.
14- On yıldır hep eğitimlerimde söyledim ( 30 bin kişiye sanırım söyledim) ve söylemeye devam ediyorum, 10 yılın sonucunda haklı çıkmanın rahatlığıyla konuşuyorum, fon seçiminde bilinçli davranan, haklarının neler olduğunu bilen kişi yanılmayacak, korkarak fırsat kaçırmak daha kötüdür. Kafanızdaki varsa paranoyak takıntılardan kurtulmanın zamanı geldi, fonlarınızı kontrol ederek aydınlıkta yol almanızı dilerim. Bu kadar belirsizliğe, hertürlü ekonomik, siyasi, ülkesel, bölgesel riske, gelir dağılımı bozukluğuna rağmen ekonomik büyüme devam ediyor aklımızdan çıkarmayalım.
15- 10 yıl boyunca ayda 100 TL yatıran birisinin , bugünkü para ile 25 bin TL, 20 yıl boyunca ayda 100 TL yatıran birisinin Devlet katkısı ve getirisi hariç, bugünkü para ile 100 bin TL, 30 yıl ayda 100 TL yatıran birisinin yine Devlet katkısı hariç 350 bin TL biriktirebileceğinizi unutmayınız. ( aslında fonlar daha fazla getirdi ama biz gaza gelmeyelim diye yazmıyorum artık siz fon geçmiş performanslarına bakıp bulursunuz ). Yukarıda yazdığım rakamlar içinde Devletin %25'inin olmadığını ve bugünkü değer ile ifade edilmiş rakamlar olduğunu da hatırlatırım.
Ekonomi konusunda ise çok daha dikkatli izlemenizi tavsiye derim, açıklanan dış ticaret rakamları, büyüme rakamları, enlasyon rakamları ve nihayet cari açık rakamlarının gerçeği tam yansıtmama olasılığının bulunduğunu, ( iki aydır parayoyak oldum, büyüme rakamları hatalı galiba ), şuanki ekonomik durumumuzu, 2-3 ay gecikmeli ölçtüğümüzü ve ayrıca yerel ve genel seçimlerin yakınlaşmakta olduğunu, yeni Anayasanın ve barış sürecenin gündemimizde bulunduğunu, Suriye'nin hala huzura kavuşmamış bulunduğunu da aklımızdan çıkarmayalım.
Bu ekonomik ortamın da birden anında değişebilme riskinin bulunduğunu da unutmadan hareket etmek lazım.
Gerginlik ve huzurzuzluk katsayımızın hiç de düşük seviyede olmadığını, hukuk, insan hakları, çocuk ve kadın hakları konumuzdaki durumumuz çok harika olmadığını. Toplumun temel değerlerine olan yaklaşımımızın ve birbirimize olan saygımızın ve hoşgörünün giderek azaldığını da malesef hatırlatmak durumundayım.
Bu kadar yazıdan sonra, geleceğe umutla bakarak, herkese keyifli ve bol güneşli bir Bahar dilerim, huzur, sevgi ve saygı dolu günler dilerim, sağlık, keyif, bol kazanç ve kardeşçe, hakça paylaşma dilerim.
Erman Dinçel,
16 Nisan 2013, Samsun
Emeklilik Planlayıcısı
Bu sefer Samsun'dan, İlkAdım Parkından, Atatürk Heykelinin Yanından YAZDIM, naber:))
