BİLANÇO MAKYAJI ZAMANI ( 30 Aralık 2022 )

Bilanço Makyajı 

Aralık sonu geldiğinde şirket ve banka bilançolarının makyajı zamanı da başlamış olur.

Hatta bu hazırlık haftalar önce başlar.

Bu arada bu işlem şirket muhasebesinde farklı, Banka, Aracı Kurum, Sigorta veya Emeklilik Şirketlerinde farklı yapılır.

• Daha az vergi ödemek isteyen şirket yöneticileri ortaklarına bir seçenek sunmak isterler,
• Şirketin durumunu yani değerini yüksek göstermek bir strateji olabilir,
• Şirketin karını yüksek göstermek ama vergi ödemek istemek bir başka seçenek,
• Şirketin gelir ve gider rakamını değiştirmek istemek de öyle bir başka yaklaşım,
• Şirketin varlığını veya sermayesi ile borçlarını ayarlamak istemek.

Bunların tümü bilanço ve gelir/gider tablosuna yapılacak bu müdahaleye bilanço makyajı adı verilir.

Makyajın uzman kişiler tatafından yapılması özellikle Mali Müşavir veya Yeminli Mali Müşavir tarafından uygulanarak, vergi dairesinin uygun bulacağı ve denetimde ortaya çıkmayacak, bir finans kurum da ise iç ve dış denetimde sırıtmayacak ve Devlet denetiminde eleştiriye konu olmayacak şekilde yapılması veya ayarlanması gerekir. ( bir yönetim aparatı gibi çalışır)

Unutmadan 3 çeşit bilanço vardır reel sektörde, a)vergi dairesine beyan edilen bilanço, b)Bankacıya kredi almak için verilen bilanço ve 3)gerçek bilanço.

Neden böyle bir durum var? halbuki bilanço denilen tek bir kayıt olmalı ama değil işte, çünkü kayıtdışı ekonomi ve kayıtdışı sosyal güvenlik var, vergi kaçırma dümeni bir beceri olarak sunuluyor.

Az vergi vermek, vergiden kaçınmak ise muhasebe başarı gibi sunulması aslında çok büyük ekonomik kayıplara neden oluyor sadece bu bozuk tarz kamuda vergi kaybının nedenleri arasında.

Bir bilanço ne kadar makyajlanırsa makyajlansın asla bir uzmanın veya denetçinin gözünden kaçma ihtimali de yoktur yeterki denetim yapan kurum veya denetçi işini hakkıyla yapsın.

Banka Bilanço Makyajı 

Banka bilanço makyajı ise belki çok sofisttike görünür ama asla o kadar sofistike değildir, çünkü çogu üst yönetici bilanço okumayı bilmez (yönetim kurulunda).

Her yönetim kurulunda 1-2 kişi bunu ister istemez bilir ve diğer yöneticileri de onlar yönlendirir. 

"Şöyle yapalım efendim, böyle yapalım efendim" den sonra ve bir kaç örnek bilanço gelir gider tablosu denemesinden sonra nihai karar verilir.

• Ne kadar vergi verelim?
• Çalışanlara ne kadar maaş artışı verelim? Ne kadar jestiyon verelim?
• Borsaya KAP 'a bildirim yaptığımızda nasıl bir hisse fyatı yaniz sonuç oluşsun? ( aman dikkat YK üyeleri için ve diğer yöneticiler için "içerden öğrenenler ticareti" suçu bu noktada oluşabilir.
• Ne kadar farklı seviyelerde batık kredimiz olsun?
• Ne kadar mevcut kredilerimizden batık oluşur? Buna göre ayrılacak karşılığı belirleyelim?
• Ne kadar temettü dağıtalım?
• Ne kadar sermaye artırımı veya bedelli sermaye artırımı yapalım?
  
• Önceki yıllarda ayrılmış zarar karşılığı ne yapalım?
• Gelir/ gider dengemiz ne olsun?
• Gelecek dönem yatırım için nasıl bir kaynak ayıralım?
  
• Önümüzdeki yılın karlılık hesapları veya stratejisi ne olsun?
• Bilanço içindeki rakamların yerlerini nasıl değiştirelim? Saat yönünde biraz çevirsek ne değişir?
• Bilanço dışında "nazım hesaplarda" bulunan gelecekteki alacak ve borçlar yani populer olan ismi ile SWAP'lar sektöre göre veya Dünya daki standarta göre çok mu yüksek?
  Nasıl ayarlasak da SWAP 'a reeskont yapıldığında aktüeryal bilançomuzda varlıklarımızın değeri artsa da karlı bir gelecek yıl-dönem gözükse?
• Geçtiğimiz 3 yıl banka bilanço makyajında neler yaptı da bu önümüzdeki yıl neler yapabilir?

İşte bunların hepsi Bilanço Makyajına girer bir banka için.

Hadi sayın beyler ve bayanlar, sayın bankacılar göreyim sizi söyle güzel sade bir makyaj yapın, yapın ki çok boya badana olmasın, malum 2023'ün ikinci yarısında bugün vereceğiniz kararlar sizin ve kurumunuzun geleceğini belirleyecek. Kolaylıklar dilerim.

Rica ediyorum şu kredi kapama ve yeniden açma kısmından da uzak durun, zaten bu sene yeterince ve ülke ortalamasının üzerinde kar edildi sektör olarak, malum politika faizinden fonlama da var.

Sağduyu için, teşekkür ederim, empatinizin siyasilere değilde vatandaşa karşı yapmanızı tercih ederdim ama yapamazsınız biliyorum.

Reel sektörde ise 2023 için tüm mali müşavir ve yeminli mali müşavirlerimize, iç ve dış denetçilere ve risk yöneticilerine kolaylıklar dilerim.

2022 zor bir yıl oldu ve sanırım 2023 daha zor bir yıl olacak aman sıkı durum ve riskinizi iyi yönetmeyi unutmayın, 2023 ayakta sağ kalma yılı ve çalışanları koruma yılı olsun.

R. Erman Dinçel

30 /Aralık/2022

Eski Banka Hazinecisi, Fon, Portföy ve Risk Yöneticisi, Türkiye Bankalar Birliği Eğitimcisi