IMF'ye Borç Bitti, Hatta Borç Vereceğiz ( Trakya işi ....' aaadi be ya?' , Anadolu işi 'valla mı?' )

Valla bak .............

Türkiye bugün IMF'ye olan borcunun son taksitini ödedi ve borcu bitti, bugün internet haber sitelerinde, TV kanallarında ve sosyal medyada bu olay hep irdelendi.

Bu kesinlikle güzel haber, hani derler ya '70 sente muhtaç' işte öyle bir Türkiye'den IMF'ye borcu olmayan Türkiye’ye de ulaştık, öncelikle bu duruma bir şükretmek lazım galiba borç bittiğini düşünüp sevinmekte lazım?

IMF ile olan ve 1961 de başlayan Stand-by anlaşmaları serisinin en sonuncu paket kredisini 2005'de yapılan kredi anlaşmasıyla kullandı Türkiye ( 10 Milyar Dolar ) ve son taksiti de bugün ödendi. ( 14/05/2013 )

Toplam bugüne kadar toplam 50 milyar dolar borç almışız ( faizi hariç ) ve bu borcunda 26 milyar dolarını 2002 ve 2005'de almışız. Bunun anlamı IMF'den en çok borç alan Hükümet borcunu da ödemeyi başardı demek.

( Kaynak: http://www.imf.org/external/country/tur/index.htm )

aaadi bee yaa .........

Hatta IMF'ye borç vereceğiz, o kadar muhteşemiz, o kadar muhteşemiz ki, nereden nereye, borç alırken 10 yılda borç verir hale gelmişiz falan, falan, filan da falan.......

İşte burada 'zurnanın zırt dediği yer', bu noktada halka IMF'ye borcumuz yok, hatta borç vereceğiz derseniz, o zaman biz de ekonomist şapkamızı takar ve hiç tereddüt etmeden, İktisat Fakültesine, 1983 yılına, Prof.Dr.Mükerrem HİÇ hocamın dersine döner 'Para Politikası' dersini hatırlar, o günden bugüne yaşananları da hatırlar ve başlarız yazmaya.

Kamu borcumuz son 11 yılda oldukça çok yükselmiş durumda, Türkiye'nin tek borcu IMF'ye değildir. Borç stoğu kavramı ile ülkemizin ne kadar borcu var diye gerçek durumumuzu orta yere dökersem.

Dış Borçlar; 2012 yılı sonu itibariyle dış borcumuz 103 Milyar dolar, (+) TCMB'nin borcu 8 Milyar dolar, (+)Özel Sektörün dış borcu 226 Milyar dolar ( özel sektör Hazine garantisi ile dış borç bulabilmektedir ) toplam dış borcumuz 340 Milyar dolardır.
2002 yılında 130 Milyar dolar dış borçtan, 2012 de 340 Milyar dolar dış borca gelinmiştir. Kısa ve özet olarak IMF borcu bitmiş ama Türkiye Dış Borç Stoğu %160 artarak ( 210 Milyar Dolar artarak ) bir rekor kırmıştır.

İç Borçlar; Son 11 yılda dışarıdan borçlanan Türkiye'nin finans kurumları ( bankaları ) özellikle içeride devlete Devlet İç Borçlanma Senetleri ( DİBS ) ihale sistemi kanalı ile borç vererek, iç borçlanmayı büyütmüşledir ( özel sektörün dış borcu ile kamunun iç borcu paralel büyüme göstermiş). 2002 yılında iç borç stoğu 156 Milyar TL'den, 2012 de 410 Milyar TL'ye yükselmiştir.

Sonuç; Böylece Kamunun Dış ve İç Borç toplamı 2002 yılında 257 Milyar TL'den, 2012'de 563 Milyar TL'sına yükselmiştir. Yani ne demekmiş? Cumhuriyetin ilk 80 yılında 257 Milyar TL Borçlu olan Türkiye sadece son 11 yılda 316 Milyar TL daha yani ek borçlanmıştır.

Tamam yaa sana ne be kardeşim,' borç yiğidin kamçısıdır', 'borç ödeyebilene verilir' sen işine baksana, diyenler var galiba aranızda, duydum, bak kesin duyar gibiyim........bak git :)) 

Sizinle biraz daha samimi olmak isterim:))) şaka değil bu....

Bu borcu nasıl ödeyeceğiz? ( riskimizi yönetebiliyor muyuz? ) sorusuna cevap verelim.

TCMB'nin kasasında 100 Milyar dolar olduğu ifade ediliyor ( bunla övünüyoruz, kasa dolu adeta peşin satan tüccar gibiyiz ), Türkiye’nin önümüzdeki 1 yılda ödemesi gereken sadece dış borç rakamı ise 150 Milyar dolar seviyesinde, yani neymiş döviz rezervimiz artmış diye böbürlenmeyeceksin çünkü sadece kasadaki para ile dış borcunu ancak 1 yıl içinde ve %80 oranında karşılar durumdasın.

Bu dış borç karşılama oranı 2002 yılında %163 oranındaydı. Belki kasada bugünkü kadar yüksek paralar yoktu ama borç yükü de ona göreydi yani 2002'de krizden çıkarken ki borç yükü ve bunu karşılama riski şimdikinden daha yüksek orandaydı.

Kısaca ne Türk Özel Sektörünün, ne de Kamunun gram ek riske ihtiyacı yok, ek risk yaratmayacak şekilde bir ekonomik hayat sürmeliyiz............

SAVAŞA HAYIR  diyorum..........savaş ve kargaşa cari açığı patlatır, gelen sıcak para ülkeden çıkar ( 60 Milyar dolar tahvil bonoda, 15 Milyar Dolar Mevduatta, 75 Milyar Dolar Hisse senedinde ), turizm biter ( 25 Milyar dolar da gelmeyiverir), kendiliğinden ve aşırı dış borç oluşur ( askeri harcamalar )

Saymadım, kaç yıl oldu sen ellerin olalı ;
(Kürdîli Hicazkâr makamında, Yusuf Nalkesen'e ait bu eseri.......seslendiriyor )

Daha son 11 yıldaki özelleştirmelerin yarattığı kaynağın nereye harcandığını ( 35-40 Milyar dolar olduğu hesaplanıyor ), kamu mallarının ve kurumlarının ( Cumhuriyetin kazanımlarının ) Devlete yük oluyor diye, hızla satılması sebebiyle yaratılan iç kaynağın nereye harcandığı? Hangi verimli yatırımlara ( hayırlara ) vesile olduğu, kaç yeni zengin yarattığı hususunda da merak içinde olduğumu bilmenizi isterim:)))

Demek ki neymiş, borçlu olmaya devam, hem de artarak lütfen kandırmayalım birbirimizi açık ve net olmakta fayda var.

Gelelim IMF'ye Borç Vermeye; bazılarımız biliyoruz ki IMF ile olan ilişki karşılıklı limitlere dayanır, IMF'den sıkıştığınız anda 5-10 milyar dolar borç alabileceğiniz gibi olayın tersi IMF'de sizden sıkıştığında kaynak kullanmak ister. Dolayısıyla 5-10 milyar dolar da IMF limit alır. Bu ilişki karşılıklıdır, ( biz buna aslında finans dilinde açık hesap demekteyiz ), IMF her ülke ile bir açık hesap limiti üzerinden anlaşır, anlaşır ki  'lazım olduğunda karşılıklı ne kadar kaynak kullanabileceği belli olsun'.  Bizde cevap veririz 5 Milyar dolar ( kasa da nasıl olsa 100 Milyar dolar var ) bunun anlamı karşılıklı limit tahsis ettik olmaktadır. Güney Kıbrıs Rum Cumhuriyeti’ne de sormuş IMF, bu ülke iflas ( default ) etmiş olmasına rağmen 1 Milyar Dolar verebilirim demiş..............demek ki neymiş, IMF'ye borç vermek değil konu, karşılıklı kaynak kullanımı bu durum......... zorla tebessüm etmek hatta sırıtmak zorunda mıyım ben:)))

İşte tam bu noktada gelecekte ne bekliyor bizi? onu da buraya ekliyorum, Mart 2013'de yapılan yasa değişikliği ile Devletin, Belediyelerin Yurtdışın'dan bulacakları kredilere de garantör olma ve hatta sırf bunun için Devletin Belediyelerin borçlanmalarına yardımcı olma amacıyla ihale düzenlemesi mevzuatı da hazır ve resmi gazetede yayımlandı.
Buradan çıkarılacak sonuç ise yaklaşan yerel seçimlerde artık sadece Ankara ve İstanbul Belediyeleri veya projeleri değil diğer Belediyelerde borçlanacaklar ve seçimlerde bol bol yatırım yapacaklar:)) ( dikkat ihtiyacı olan insanlara sosyal güvenlik kanalıyla kaynak transferi yapmak yerine, Belediyeler kanalı ile yardım yapmak tamamen başka bir durum yaratır, yardımı alan halk kendini borçlu hisseder:(( ...... ) .......... gelecekte borçluluk azalmayacak artacak anlamı çıkar buradan, bir de Belediye seçimden sonra borcunu ödemeyince kim öder sizce? Cevap Hazine, pardon Hazine kime aitti yav, hatırlayan var mı? ...........  ne çektin be HAZİNE, ödeyeceksiiin tabi mecbuuur,  ödemeyip de ne yapacanki, öde öde bitmiyor, Allah kurtarsın be yavrum........

Herkezin ekonomist kesildiği memleketimizde biz gerçek ekonomistlerin farkı ise şu olmalı, geçmişi unutma hatırlat, hatırla, öğren ve bir daha aynı hatayı yapmamaya çalış yani yani tarihten ders çıkar, şimdi ben de sorumluluğumu yerine getireceğim.

Toz Pembe........Sorumluluk-1

Rakamları kullanıp, değerleme sistemini sık sık değiştirerek, yorumlamaları eksik yaparak, tüm rakamları konuşmayarak, istatistiğin yalan kısmına ağırlık vererek heyhat kimi nereye kadar kandırmak mümkün? Nereye kadar toz pembe bir ekonomi?

2002 yılında GSMH ( Gayri Safi Milli Hasıla ) yani 1 yıl içinde üretilen tüm mal ve hizmetlerin değeri 170 Milyar Dolar, toplam borç 130 Milyar dolar, 2012 GSMH 780 Milyar dolar ve borç 340 Milyar dolar bunun anlamı Türkiye son 10 yılda mal ve hizmet üretimde toplam borcundan daha hızlı büyümüş..............derken birden jeton düştü:))

2004 yılında Milli Gelir hesaplama yöntemi 1987 fiyatlarıyla yapılmak üzere değiştirildi ve peşinden 2006'da Milli Gelir Hesaplamaları bir kez daha değiştirildi. 2006'da yapılan bu değişiklik ile 1 gecede GSMH %37 arttı ( 576 Milyar TL'den 778 Milyar TL'ye ). Bu değişiklikler ile kalınamadı ve peşinden ( ah ki ne ah ) hesaplama bu kez de TCMB tarafından ' reel efektif döviz kuru' uygulamasıyla  değiştirildi ve TL çok kısa sürede %25 değer kaybetti ( kur 1.40'dan 1.80'e çıktı ) bu değişimde GSMH'ın dolar karşılığı 1.40 dan hesaplanacağına, 1.80 den hesaplanır oldu.

Hayırlı olsun kısaca son 10 yıl içinde toz pembe gösterme ihtiyaçları nedeniyle tam 3 kez milli gelir hesaplama yöntemi değiştirildi. Rakamları bundan sonra ben yorumlarım, kimseye inanmıyorum hayırlı olsun. 

Bak bir varmış, bir yokmuş eski günlerde, güzel bir kız yaşarmış Boğaziçi’nde:)))

Sorumluluk-2

Yıl 1875 azizim, kötü bir yıldı, Devlet-i Aliyey-i Osmaniye 'İç ve Dış Borçlarımı ödemiyorum vre' dediğinde ( monotoryum-default ) tüm Dünyaya, daha ilk borcunu alalı 30 yıl olmuştu.

İlk borçlanma ile 1840 larda başlayan Dolmabahçe Sarayı inşaatı tamamlanmış, Osmanlı Barok tarzı muhteşem ve modern bir saraya kavuşmuştu. ( işte o gün ayranı yok içmeye............ ile başlayan ünlü söz de ortaya çıkmıştır. Olsun değer sana ne bu da lazım, tamam yaa sinirlenmiyelim )

Bu borcu Osmanlı nın ödememesi, bu zor durumu, alacaklı Devletleri rahatsız edince 1881'de Düyun'u Umumiye Osmanlı İdaresi ( borç yönetimi idaresi), alacaklı Devletler tarafından kurulmuş ve Osmanlının borcuna karşılık adeta Maliye Bakanlığı gibi vergi tahsilatı yapmış ve önce borcun taksitlerini almış kalanları ise koskoca İmparatorluğun Devlet harcamalarında kullanılmıştır. ( karizma gitti yav, Prof. Turan YAZGAN hocamı hatırladım, Allah Rahmet Eylesin )

Hatta yabancı alacaklı Devletler Osmanlı'ya zorla bu ödemeler ile ilgili iç borç da yaptırmıştır. Bunun tam adı maalesef esaret, sömürgecilik, ülkeyi ekonomik yolla işgal ve köleliktir. Kısaca çöküş ve iflas bu yolla gerçekleşmiştir.

Osmanlıdan kalan borcu Türkiye Cumhuriyeti devralmış ve son taksitini de 1954'de ödemiştir. İşte bunun hatırlanıp alkışlanması gerekir. Bu borç Cumhuriyetin ilk 30 yılında ancak ödenebilmiştir.

'Yoktan var etmek' anlamına gelen bu durum, tüm bu zor şartlarda elde edilen tüm bu değerler 2002 den sonra hızla elden çıkarılarak özelleştirilmiştir.

Tabiki özelleştirme karşıtı değilim, tabiki yabancı yatırımcı veya sermaye düşmeni değilim, hatta ekonomimiz Dünyaya ne kadar açık ve entegre olursa bu bizi güçlendirir ve sevidirir. 80 yılda ortaya çıkan kurumların satılmak yerine yeniden organize edilmesi, başka bir değere dönüştürülerek topluma tekrar kazandırılması yolunun çok daha tasarruf sever ve gelişme sever, kıymet ve değer bilir bir tavır olduğunu düşünürüm ama olamadı.

Asıl olan, hiç borçlanmamak, borcunu artırmamak, 80 yılda yaratılan değerleri yok etmemek olmalıydı. Büyük Devlet olma yolu bence gerçek borçsuzluktan geçer.

Dış borcumuz 200 Milyar dolara düştüğünde hep birlikte ayakta alkışlayacağız, iş dünyasının başka ülkelerdeki ortaklıklarını ve yatırımlarımız ayakta alkışlayacağız, Londra da bir gün tekrar bir Türk Bankası kurulur ve faaliyet gösterir ise işte o gün biz de bu Finans Dünyasın da varız, biz de bu Küresel Dünya da güçlü bir oyuncuyuz, diyeceğiz. Nezaman bir Samsung, bir Hundai, bir Kia mız olursa, işte o gün GSMH olarak ilk 10'un içinde olacağız ( sadece Tekstil ve İnşaat Sektörü ile ilk 10 pek mümkün değil, Teknoloji şart ) İşte o gün ülkemizi yönetenler de biz de  daha dik duracağız, işte o gün sözümüz daha geçecek.

IMF'ye Borç Bitti, kabul önemli ama o kadarda değil, IMF'ye son taksit ödendi hayırlı olsun, Allah daha az borçlu kalmayı da nasip etsin.......

Tekrar Savaşa Hayır...... çalıyorum kapınızı, teyze amca bir imza ver, çocuklar öldürülmesin şekerde yiyebilsinler......Nazım'dan

Dostça kalın, saygı ve sevgilerimle,

Erman Dinçel
14 Mayıs 2013, Kadıköy İstanbul