Yazı dizisi : Bir Gün Mutlaka Reform
Konu başlığı : Makro Ekonomik de Sağlıklı İstatistik Sorunu
Ekonomi ile ilgili analiz yapan ekonomist, sosyolog, tarihçi ve araştırmacılar bir sosyal olayı veya ekonomik probleme doğru teşhis koymak ve peşinden doğru tedaviyi uygulayabilmek için istatistik bilimini kullanırlar.
İktisat Fakültesinde istatistik ile tanışmam 1983 yılında, Prof. Dr. Haluk Cilov ve Prof. Dr. Kemal Yoğurtçugil ile oldu, iyi de olmuş, ekonomik yamukluğu ve bozukluğu görebiliyorum bu bilgi sayesinde.
Türkiye istatistik kurumu verilerine ve çalışma ve sosyal güvenlik bakanlığı bilgilerine bakacak olursanız Türkiye' de çalışan nüfus yani, 16-64 yaş aralığındaki toplam iş gücü 30 milyon kişi olarak görünmektedir. Bu rakam çalışabilecek nüfusun %52'sini teşkil eder. Yani gerçekte 85 milyon kişiden yaklaşık 60 milyonu çalışabilir durumdadır ama 30 milyonunun çalıştığı hesaplanmıştır.
Çalışan kişiler yani İş Gücü 30 Milyon kişi ve fakat TÜİK hesap yaparken sanırım aslında çalışmayan 5 milyon üniversite öğrencisini de bu rakamın içine dahil ediyor. Bak sen gözü açıklığa bak, yazık (Numara 1)
İşsizlik oranı %10,3 olarak biliniyor ( Kasım 2017) yani 3,1 milyon kişi resmi işsiz, bu rakam biliyorsunuz iş arayıp da bulamayanların sayısı bir de iş aradığını beyan etmeyenler var.
Numara 2 : O zaman gerçek çalışan 25 milyon kişi, 3 milyonda işsiz var ve gerçek işsizlik oranı %12 diye düşünsek hata yapmış olur muyuz?
Tamam 25 milyon çalışan var, bu çalışanların yaklaşık olarak 12 milyonu asgari ücret ile çalışıyor ve bu asgari ücretlilerin de sadece %15 lik kısmı gerçek asgari ücretli. Yani gerçek asgari ücretli sayısı 3 milyon kişi geriye kalan 9 milyon kişi maaşının bir kısmını açıktan elden, nakit olarak alan, daha az vergi ve daha az SGK primi ödeyen kayıt dışı sosyal güvenlik olmaktadır.
Numara 3 : İstatistik rakamları derinlemesine bilmemek, gerçek olamayan ekonomi bilgisine neden olmaktadır. Bu durum sanki herşey yolundaymış havası yaratırken aslında ekonomik çürümüşlüğün kokusu geniz yakmaktadır.
Numara 4: Bir siyasi mesela bakan işsizliği yorumlarken sanki kendisi sorumluymuş gibi yanlış bilgi vermeye istatistik ile yalan söylemeye kalkmaktadır, şöyleki; ''efendim geçtiğimiz yıl hesaplanan işsizlik oranında Avrupa'da iyi durumda olduğumuz görüşmüştür'', a ne güzel hemen gidip bakalım hangi Avrupa ülkelerinden iyi durumdayız, a sadece Portekiz mi? hay aksi yazık, buna da tenezzül ettik.
İş gücü istatistiklerinde incelediğinizde görünen bu gerçeği gizleme sistemine biz numara sistemi dedik, ayrıca genç işsizliğin hesaplanmasına, tarım dışı istihdama daha girmiyorum.
Sizler için sadece iş gücü istatistiklerine bakarak, işsizlik, genç işsizlik, kayıtdışı işsizlik ile ilgili pek de sevimli olmayan bilgileri paylaştım.
TÜİK'in enflasyon istatistiklerini, büyüme istatistiklerini buradaki sapmaları ve numaraları konuşmadım bile, burada bırakıyorum.(yoksa numara sayısı 10'a ulaşır)
Bir gün ekonomi reformu yapılacaksa;
- TÜİK'e başkan ve yönetim kurulu atayarak başlayın,
- Geriye dönük olarak bilerek veya yanlışlıkla saptırılan tüm istatistiki verileri düzeltme sorumluluğu alabilecek bürokratlar ile çalışalım
- Kayıtdışı sosyal güvenliği bitirecek politikalar geliştirin, mesela
- Politika 1 : Asgari ücretten gelir vergisi almayın
- Politika 2 : Asgari ücretin belirlenme biçiminde yaşanan komediye son verin ve hesaplanma yöntemini değiştirin.
- Politika 3 :Asgari ücret ile çalışanların işçi ve işveren payı ile işsizlik sigortası paylarını Devletin üstleneceği bir modele geçin ve bu sayede
- Politika 4 :Net asgari ücreti artırın
- Politika 5 :Sosyal güvenlik borçlarının ana para kısmını affederek, işverenden istihdama devam ve doğru kazancı beyan etme sözü alın ve sözünde durmayanı işvereni Türk Ceza kanunu ile geri dönüşsüz olarak ağır cezalar öngörün
- Politika 6 : Vergi affı veya sosyal güvenlik affı yapacağız diye vatandaştan oy istemeyin
Geçmişolsun ayrıca, hem sosyal güvenlikte kayıtdışılığı bitirdiniz, hem de TÜİK veri setini güvenilir hale getirdiniz, tebrik ederim.
Saygı ve sevgilerimle,
Erman Dinçel
İstanbul, 2 Mart 2018
Not: Bugün yazmak zor, yaşamın anlamını sorguladığımız günlerden birisi, 8 şehit var, hiç keyif yok, ailelerin durumu aklıma geliyor, çıldırmak mümkün, çok üzüntü ve karamsarlık var. Elimden bu kadarı geliyor, kalın sağlıcakla, başımız sağ olsun :)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder