Burada çoğunluk sonradan sarışın olunuyor, orada ise doğuştan bilmem anlatabiliyormuyum:)))

http://www.youtube.com/watch?v=WCkOmcIl79s

BİRİKİM MODELİ

Tanımlanmış- belirlenmiş kazanç üzerine yararsız fantaziler

Mayıs ayının son haftasında İstanbul da,  sigorta sektörünün 2023 hedef ve beklentilerine ilişkin, Ulusal Sigorta Sempozyumu düzenlendi ve o hafta sigorta haftasıydı. Bu vesile ile sempozyum da birçok sunum yapılmış ve bu sunumlardan ünlü bir hocamızın İsveç modeli bireysel emeklilik sunumu çok dikkat çekmiş.

 www.sigortasayfasi.com internet haber sitesinin haberine göre, sayın hocam İsveç'in kullandığı bireysel emeklilik modelinin en ileri model olduğunu ve bunun veya benzerinin Türkiye'de uygulanmasının gerektiği görüşünün akademik çevrelerde olumlu karşılandığını belirtmiş.

1999 yılında bireysel emeklilik konusunda bankaların, sigorta şirketlerinin ve borsa aracı kurumlarının oluşturduğu BES ön çalışma grubundaki tartışmaları ve çalışmaları hatırladım birden. 13 yıl önce de aynısını tartışmıştık, şimdi ne zaman bir sigorta veya emeklilik sempozyumu olsa birileri çıkıyor ve sürekli devletin hamilik yapması gerektiğinden, bir şeyleri garantilemesi gerektiğinden bahsediyor.

Bireysel emeklilik de uygulanan sistemlerden tanımlanmış-belirlenmiş kazanç modeli İsveç gibi bir ülkede uygulanabilir belki ama Türkiye'de uygulanması ve başarıya ulaşması neredeyse imkansız. İsveç 'de ne kadar başarılı olduğu da ayrı bir tartışma konusu zaten.

İmkânsızın ötesinde bizim Türkiye'de devletin bu anlamda getiri garantilemesine veya devletin sırtına yük olmamıza değil, şuanda yasalaşmak üzere TBMM'de bekleyen değişikliklere çok ihtiyacımız var. Beklenen değişiklikler hakkında bu blokta bir yazım mevcut.

Kızmayın bana ama henüz gelişmekte olan bir ülkede veya ekonomide yaşıyoruz, kayıt dışı ekonomi kimilerine göre %30, kimilerine göre %40 seviyelerinde. Burası her bir faaliyetin kayıt altında olduğu, devletin gerçekten kâğıt üzerinde değil de sosyal devlet olduğu İsveç değil, burası Türkiye, hem bölge, hem ülke hem de insan yaşam şartları çok çok farklı.

Burada çoğunluk sonradan sarışın olunuyor, orada ise doğuştan bilmem anlatabiliyormuyum:))) 

Bireysel emeklilik açısından İsveç ile farklarımız?

A-    Ortalama yaşam süresi, beklenen yaşam süresi kadın ve erkeklerde farklı dolayısı ile emeklilik ihtiyacı da farklı,

B-    Toplam nüfus içindeki yaşlı ve genç oranları aynı değil,

C-    SGK ’dan emeklilik kavramı iki ülke arasında çok farklı,

D-    Sosyal devlet kavramı farklı,

E-     Ekonomik büyüklük farklı,

F-     Kayıt dışılık farklı, algılama ve ahlak anlayışı farklı ( İsveç açısından olumlu anlamda ifade )

G-    Sermaye piyasalarının varlığı ve büyüklüğü farklı

H-    Ekonomilerinin geleceği farklı ( burası 15-20 yıllık süreçte çok büyüyecek bir ülke )

Burada vergi kaçırmayana aptal gözüyle bakılıyor, yalan söylemenin kolay olduğu, kopya çekmenin bir hak olduğu, kırmızı ışıkta bekleyene korna çalındığı, insanlara saygının tartışıldığı ve sürekli yapanın yanına kaldığı bir ekonomik model var. Bu modelde vergi vermemek, uyanıklık, iş bitirici olmak, kendine çıkar sağlamak, torpil bulmak normal bir ahlak anlayışı. Ben yaptım oldu modeli bu, bir sistemin olmadığı yerde, kuralın olup da uygulanmadığı bir ekonomik model bu. Üstelik her 3-4 yılda bir devlet vergi borçlarını kanun çıkarır siler ve vergi kaçıranların hep yanına kar kalır ekonomisi bu.

Böyle bir modelde devlete de vergi toplama yöntemi olarak gelir elde ederken değil de, harcama yaparken vergi toplamak zorunda kalmaktadır. Devlete yük olmayacak, ek külfet getirmeyecek, bir ekonomik modele doğru gitmek, her zaman kendi tercihlerimiz ve ayaklarımızın üzerinde duran bireyler olmak, sırtımızı bir yerlere dayama ihtiyacımızın mümkün olduğunca az olması tercih edilmelidir.

1990 ile 2000 yılları arasında tasarruf teşvik hesapları adı altında yapılan uygulama aslında sempozyumda tarif edilen İsveç modelinin çok benzeri olup, devletin enflasyonun %70 olduğu yıllarda,  %4 kar payı dağıtması neticesinde zaafa uğramış ve sonunda tasfiye edilmiştir. Ben kimsenin bana kar payı dağıtmasını istemiyorum, bizler tercihlerimizi kendimizin yaptığı bir sistemde, devlete yük olmadan ama lütuf da beklemeden yola devam etmek, kendi tercihlerimiz ile BES 'de birikim yapmak istiyoruz.

Emeklilik fonlarının özelliklerini anlatan bir yazı yazmıştım bu blok da, bu hafta da emeklilik fonlarının portföylerinde bulunan menkul kıymetlerin özelliklerini yazmaya çalışacağım.

Öncelikle tüm dostlarımı, arkadaşlarımı ve maalesef meslektaşlarımı daha iyi ' finans okuryazarı ' olmaya davet edeceğim. Sigortacılık ve emeklilik sektöründeki dostlarım ve arkadaşlarımdan da ricam,  lütfen  'defined contribution plan' veya 'defined benifed plan' fantazisinden vaz geçelim artık, hep söylüyorum ve söyleyeceğim bizim için uygun model ' bir zamanlar İstanbul’da Arnavut bir köftecinin meşhur ettiği rivayet edilen, ' nekka ekmek, okka köfte modeli ' olmaktadır.

Kendi emeklik fonumu, planımı kendim seçtim, sonuçlarına katlanırım modeli.....


Erman Dinçel
Haziran  2012